2021/12 Sayılı Genelge İle Neler Değişti?
Yayımlanan, 2021/12 Sayılı genelge ile Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2019/1 sayılı “Kıymet Kriterli Gözetim Uygulaması” konulu genelgelerinin 3’üncü maddesinde değişiklik yapıldı.Buna göre:
1- Beyanın gözetim kıymetini baypas edecek şekilde yapıldıktan sonra gözetim farkının idareden talep edilmesi ve idarenin talebi reddetmesi akabinde açılan davadan vaz geçilmesi durumunda,
2- Davanın idare aleyhine sonuçlanması sebebiyle, yargı kararı mucibince geri verme işleminin yapılması durumunda, yükümlü tarafından gözetim belgesi ibraz edilmesi halinde,
3- Yargı kararına istinaden geri verilen vergi ve varsa fer’i alacakların yasal faizi ile idareye geri ödenmesi durumunda,
İdari yaptırım uygulanmayacağı / uygulanan yaptırımların iptal edileceği hususlarına açıklık getirildi.
26 Haziran 2020 tarih ve 31167 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun Esas No:2020/1 ve 2020/1 No.lu kararında, Bölge idare mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın giderilmesi istemi hakkında kararında, söz konusu mahkeme Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamesiyle ithal edilen gözetim uygulamasına tabi eşyanın fatura değeri ile gözetim kıymeti arasındaki farkın “yurtdışı gider” olarak beyanı sonucu fazladan ödendiği ileri sürülen Gümrük ve Katma Değer Vergilerinin 4458 Sayılı Gümrük Kanununun 211’inci maddesi uyarınca geri verilmesi istemiyle yapılan başvurunun hukuka uygun olu26 Haziran 2020 tarih ve 31167 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun Esas No:2020/1 ve 2020/1 No.lu kararında, Bölge idare mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın giderilmesi istemi hakkında kararında, söz konusu mahkeme Serbest Dolaşıma Giriş Beyannamesiyle ithal edilen gözetim uygulamasına tabi eşyanın fatura değeri ile gözetim kıymeti arasındaki farkın “yurtdışı gider” olarak beyanı sonucu fazladan ödendiği ileri sürülen Gümrük ve Katma Değer Vergilerinin 4458 Sayılı Gümrük Kanununun 211’inci maddesi uyarınca geri verilmesi istemiyle yapılan başvurunun hukuka uygun olduğuna ve gözetim farkının yurt dışı gider olarak kıymete eklenmesinden dolayı ödenen verginin geri verilmesi gerektiğine oy çokluğu ile karar vermiş olduğu hususundan bağımsız olarak; idare tarafında söz konusu işlemin aşağıdaki şekilde yürüdüğü göz ardı edilmemeli.
Gözetim uygulamasına tabi eşyanın serbest dolaşıma girişinde öncelikle gözetim belgesi alınması gerekmekte. Kıymet kriterli gözetim uygulamalarında ise (Her ne kadar firmalar gözetim belgesi almak istediğinde ilgili kurum tarafından kıymete bakılıp gözetim belgesi verilmese de) kural olarak iki seçenek olup, söz konusu seçeneklerin kullanılması ihtiyaridir. İdare eşyanın kıymeti ilgili gözetim tebliğinde belirtilen kıymete ulaşmaması durumunda yükümlüden gözetim belgesi sunmasını veya ek kıymet beyanı (beyannamede yurt dışı diğer gider beyanı yapmak) yapılmasını önceler. Beyan sonrası yapılan kontrollerde ilgili gözetim tebliğinde belirtilen kıymete ulaşılmadığı tespit edilirse yükümlüye ek beyan yapması veya gözetim belgesi getirmesi açısından yeni bir hak tanınır. Talep edilen söz konusu gözetim belgesi ibraz edilmez veya ek kıymet beyanı yapılmaz ise Gümrük Kanunu’nun 235 maddesi uyarınca Gümrük vergileri ve gümrüklenmiş değerin 2 katı para cezası uygulanmakta.
Gözetim belgesi alınamadığı için Gümrük Kanunu’nun 235’inci maddesi mucibince yaptırıma muhatap edilen firmaların yargıya intikal eden davalarının en üst karar organı olan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu kararına nasıl yansıyacağı bir süre daha merak edilmeye devam edeceğe benziyor. Bu bakımdan geri verme başvuruları firmalar lehine karara bağlanmış olsa da; sürecin başa dönüp Gümrük Kanunu 235 yönü ile yargıya intikal etmesi halinde emsal karar ilam edilinceye kadar yükümlü firmalar açısından risk sadedinde belirsizliğini koruduğu muhakkaktır.
Diğer yönden bakanlık, Kıymet Kriterli Gözetime tabi ürünlerin önemli bir kısmının kayıt belgesi ile ithal edileceğine dair düzenleme yapmış olsa da bu defa gözetim farkları yerine kayıt belgesi farklarının dava konusu olacağı gerçeğinden hareketle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun kıymetle ilgili hususlarına uygun düşmeyen zorlama düzenlemelerin yapılmaması mütalaa edilmektedir. Diğer bir tabirle eşyanın gerçek kıymeti (satıcıya intikal eden nihai ödeme) dışındaki fiktif kıymetlerin vergi matrahına konu edilmemesi söz konusu yükümlü ile idare arasında vuku bulan itilafları önleyeceği gibi vergi adaleti açısından da muvafık olacağı değerlendirilmektedir.
Haki DEMİRTAŞ
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri
Kaynak: Gümrük TV
