Sanayiciler Geciken Siparişler Nedeniyle Zor Durumda
Sanayide yaşanan enerji kesintilerinin ardından zor durumda
kalan sanayiciler geciken ihracat siparişleri için yabancı müşterilerine mücbir
sebep göstererek, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan
yazıyı göndermeye başladı.
İran’ın teknik arıza sebebiyle 10 gün süreyle doğalgaz akışını durdurmasıyla birlikte Türkiye’de sanayi bölgelerinde kullanılan doğalgazın yüzde 40 kısıtlanmasına ve üç günlük elektrik kesintisi uygulanmasına karar verilmişti.
Söz konusu uygulama sebebiyle farklı sektörlerden pek çok şirket üretimi durdurma kararı almıştı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda; sanayi tesislerine uygulanan elektrik kısıtlamasının 29 Ocak itibarıyla son bulacağını, doğalgazda uygulanan kısıntının ise 31 Ocak'tan itibaren yüzde 40'tan yüzde 20'ye düşürüleceğini belirtmişti.
Sanayiciler, sanayideki enerji kesintilerinden kaynaklanan kayıpları telafi etmek için tatil gününde de fazla mesai yaptı.
Sanayiciler geciken ihracat siparişleri için yabancı müşterilerine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın hazırladığı mücbir sebep yazısını göndermeye başladı.
TOBB üyeleri tarafından, yabancı müşterilere iletilmek üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan resmi yazı talep edilmişti. Bunun üzerine Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Çetin Ali Dönmez’in imzasıyla İngilizce bir mazeret yazısı hazırlandı. Yazıda şu ifadelere yer verildi:
“Due to unexpected technical problem encountered at the major natural gas pipeline, Iranian gas suply has ben stoped for 10 days. Due the fact that Iran is Türkiye’s one of the most significant natural gas suppliers, there has been a noteworthy decrease in Türkiye's natural as supply. Due to this “Force majeure” event the Ministry of Energy and Natural Resources has imposed the energy consumption restrictions on industrial enterprises across all cities of Türkiye. As a result of this supply shortage problem, almoslt industrial companies had to stop or significantly decrease their production during this 10-day period. Respectfully submitted to your attention for due action.”
Yazıda, İran’ın en önemli doğalgaz tedarikçilerinden biri olduğundan ve beklenmedik bir teknik arıza nedeniyle 10 gün boyunca İran tarafından doğalgazın durdurulduğundan bahsedilerek, bu sürede doğalgaz arzında kayda değer bir azalma olduğu ifade edildi. Söz konusu azalma nedeniyle tüm illerde sanayi kuruluşlarına enerji tüketim kısıtlamaları getirildiği belirtildi.
Bu kapsamda yazıda kullanılan “Force majeure” ibaresiyle, yani “mücbir sebep” nedeniyle, bu 10 günlük süreçte sanayi firmalarının üretimlerini durdurmak ya da önemli ölçüde azaltmak zorunda kaldıkları vurgulandı.
Mücbir Sebep Halleri Nedir?
Mücbir sebep; bir sorumluluğun yerine getirilmesini veya bir hakkın veya hukuksal imkânın veya kanuni bir avantajın kullanılmasını veya talep edilmesini, kısmen veya tamamen, geçici veya daimi surette engelleyen, bu niteliği dolayısıyla sorumluluğu kaldıran veya yerine getirilmesini, süresini ve vadesini geciktiren veya sorumluluğun niteliğini değiştiren, bir hakkın veya hukuksal imkânın veya kanuni bir avantajın kullanılmasına ilişkin sürelerin yeniden tanınmasını, sürelerin uzatılmasını veya eski hale iade edilmesini gerekli ve zorunlu kılan, kişinin önceden beklemediği, öngöremeyeceği ve tahmin edemeyeceği, beklese ve tahmin etse bile, kişilerin alabilecekleri her türlü tedbirlere rağmen meydana gelmesini engelleyemeyeceği, kişilerin tedbir alma ve ihmalde bulunmama yükümlülüklerini aşan nitelikte ve ağırlıkta olan, dıştan (kişinin işletmesi dışından) gelen, olağanüstü, olağan dışı ve mutad ve devamlı olanın dışında gerçekleşen nitelikte bir olay, olgu veya durumdur.
4 Eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ihracat bedelleri hakkında, “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ” kapsamında söz konusu mücbir sebep hallerine yer verilmişti.
Tebliğin “Hesap kapatma, ihbar ve ek süre” başlığı altında yer alan mücbir sebep halleri şöyle:
- Mücbir sebep kabul edilebilecek haller;
a) İthalatçı veya ihracatçı firmanın infisahı, iflası, konkordato ilan etmesi veya faaliyetlerini daimi olarak tatil etmesi, firma hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmesi, şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü,
b) Grev, lokavt ve avarya hali,
c) İhracatçı veya ithalatçı memleket resmi makamlarının karar ve işlemleri ya da muhabir bankaların muameleleri dolayısıyla hesapların kapatılmasının imkânsız hale gelmesi,
ç) Tabii afet, harp ve abluka hali,
d) Malların kaybı, hasara uğraması veya imha edilmesi,
e) İhtilaf nedeniyle dava açılması veya tahkime başvurulması,
Kaynak: Gümrük TV
