Türkiye, Suudi Arabistan’ın İthalat Kısıtlamasını DTÖ’ye Taşıdı
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)’nün 25-26 Mart tarihlerinde Cenevre’de gerçekleştirdiği Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri (SPS) 79. Komite Toplantısı fiziksel ve çevrimiçi olarak paralel şekilde gerçekleştirildi. Söz konusu toplantıya Türkiye, Tarım ve Orman Bakanlığınca internet üzerinden katılım gerçekleştirdi. Toplantıda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “Suudi Arabistan’ın hayvansal ve bitkisel ürünlerde uyguladığı ithalat kısıtlaması hakkında” hazırladığı metin sunuldu.Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından paylaşılan söz konusu metinle Komite Toplantısı’nda şu başlıklar konuşuldu:
Türkiye’nin Suudi Arabistan’ın tarımsal ürünler ithalatına koyduğu kısıtlamayla ilgili endişelerini belirtmek istediği ifade edilerek, 1 Kasım 2020 tarihinde Suudi Arabistan’dan iletilen resmi Nota ile; Türkiye’den ihracatı gerçekleştirilen sığır eti ve ürünleri, koyun eti ve ürünleri, beyaz et ve ürünleri, balıkçılık ve su ürünleri, süt ve anne sütü alternatifi olan mamalar, yumurta ve ürünleri ile bal ve ürünlerinin 15 Kasım 2020 tarihinden itibaren geçici olarak durdurulduğu bildirildi.
Söz konusu kararda 2018 yılında talep edilen sorulara cevap verilmediğinin ve yerinde denetim gerçekleştirme taleplerine cevap alınamadığının gerekçe gösterildiği ancak Türkiye tarafından söz konusu talep edilen sorulara 2019 yılında cevap verildiği fakat Suudi Arabistan tarafından bir geri dönüş yapılmadığı belirtildi.
2016 yılında SFDA’nın Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirdiği, ziyaret sonucunda Suudi Arabistan’a ihracat yapması uygun bulunan işletmelere yönelik talep ettikleri ilave bilgilerin 2017 yılında gönderildiği kaydedildi.
“Davetimize geri dönüş alamadık”
2017 yılında Suudi Arabistan yetkililerine yerinde inceleme yapmak üzerine ikinci bir davetin resmi olarak iletildiği ancak bu davete bir geri dönüş alınamadığı ifade edildi.
Yine firmalar özelinde talep ettikleri et ve kanatlı eti ve ürünleri, bal ve bal ürünleri, süt ve süt ürünleri, su ürünleri işletmelerine dair ilave bilgilerin 2018, 2019 ve 2020 yıllarında toplam 11 adet ayrı resmi yazıyla iletildiği, söz konusu yazıların Notaya cevaben Kasım 2020’de iletilen resmi yazı ile bir kez daha iletildiği belirtildi. Ayrıca, Suudi Arabistan’ın 2021 yılındaki yazısı ve ilişiğinde yer alan notada talep edilen veteriner sağlık sertifikası modellerinin de 2021 yılı Mart ayı başında Suudi Arabistan’a iletildiği aktarıldı.
2019 yılı içerisinde SPS Komitesi vesilesiyle Suudi Arabistan yetkilileriyle 3 adet görüşme gerçekleştirildiği, bu görüşmelerde, bitkisel ürünlerle ilgili ticari sorunlarımızın yanı sıra balıkçılık ve su ürünleri ihracatımız ile ilgili hususların görüşüldüğü vurgulandı. Suudi yetkilileri tarafından ihracatın başlamasına yönelik Türkiye tarafından doğru adımların atılmakta olduğunun söylendiği belirtildi.
“SPS Anlaşmasına aykırı”
Nota sonrası, ilgili Bakanlıklar arası video konferans yöntemi ile bir toplantı gerçekleştirilmesi talebine ise aylar geçmesine rağmen hala bir cevap alınamadığı bildirilerek, Türkiye ve Suudi Arabistan’ın, yakın ekonomik ilişkileri ve işbirliğiyle uzun yıllardır birbirleri için önemli ticaret ortakları olduğu ve 2019 yılında ikili ticaret hacminin 6 milyar ABD Dolarını aştığının altı çizildi. Görüşmede devamla, Suudi Arabistan’nın nota ile hayvansal ürünler ticaretini bir anda durdurmadan önce, herhangi bir platformda konuyu istişare ederek gerekli adımların atılması için Türkiye ile işbirliği içinde hareket etmesinin beklendiği vurgulandı.
Suudi Arabistan tarafından ticaretin bir nota ile durdurulmuş olmasının SPS Anlaşmasının;
- Madde 2.2. ; SPS tedbirinin sadece gerekli olduğu ölçüde uygulanması gerektiği prensibine ve
- Madde 5.4 ; Ülkelerin SPS tedbirlerini belirlerken ticareti en az kısıtlayıcı şekilde düzenlemesi
ilkesine aykırı olduğunun düşünüldüğü aktarıldı.
“Türkiye Suudi Arabistan ile işbirliğine hazır”
Suudi Arabistan'ın ticaret politikalarının sadece ikili ticarete zarar vermekle kalmayıp, Türkiye'nin stratejik bir endüstriyel üretim ve lojistik merkezi olarak aktif rol aldığı küresel değer zincirleri üzerinde de zararlı etkileri olduğunu ve dolayısıyla bu uygulamaların genel Dünya ticareti üzerinde sistemik etkilere sahip olduğunun altını çizildi.
Bunun yanında, özellikle raf ömrü kısa olan bitkisel ürünlerde gümrük kapılarında kontrol prosedürleri gerekçesiyle yaşanan 7 güne varan bekleme sürelerinin de tarımsal ticarette önemli sorunlara yol açtığı işaret edildi.
Metinde son olarak, “sürdürülebilir sorunsuz ticaret akışının gerçekleşmesi adına, Suudi Arabistan’ı SPS Anlaşması kapsamındaki taahhütlere uygun hareket ederek, uyguladığı ithalat kısıtlamasını kaldırmaya ve ikili görüşme talebimize yanıt vermeye davet ediyoruz. Türkiye, daha önce de olduğu gibi mevcut sorunları aşmak için Suudi Arabistan yetkilileri ile işbirliği içerisinde çalışmaya her zaman hazır olduğunu bir kez daha belirtmek ister.” ifadelerine yer verildi.
İlgili metin için tıklayınız.
Kaynak: Gümrük TV
