Bilimsel Amaçlı Hayvan Kullanımında Covid-19 Tedbirleri
Yazıda, Tarım ve Orman Bakanlığından alınan bir yazıya atıfla, Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu kararları doğrultusunda COVID-19 salgınının kaynağı ve epidemiyolojisi ile ilgili bilgiler netlik kazanıncaya kadar, hangi amaçla olursa olsun tüm ülkelerden gelen egzotik hayvanlar ile omurgasızlar, amfibik hayvanlar, köpek, kedi, gelincik, süs balıkları, sürüngen, kemirgen, evcil tavşan ve tüm kuşların, yolcu beraberi ve ticari kapsamdaki hayvanların ülkemize getirilmesine ilişkin alınan tedbirler olduğu anımsatıldı.Bu çerçevede Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan Bilimsel Danışma Kurulu önerileri doğrultusunda çeşitli tarihlerde alınan kararlara ilave olarak Bilimsel Danışma Kurulu'nun 08.07.2020 tarihli, "COVID-19 kapsamında tatlı su, tuzlu su ve akvaryum balıklarının ithalatı ve bilimsel amaçlı laboratuvar hayvanlarının kullanımı hakkındaki görüşlerinin Tarım ve Orman Bakanlığına iletildiği bildirildi.
Bilimsel Danışma Kurulu'nun görüşlerinde;
“- Coronavirus ailesi, zoonotik virüsler grubu arasında yer almaktadır. Aralık 2019 tarihinde Çin'in Wuhan şehrinden başlayan COVID-19 etkeni SARS-CoV-2 için kaynağının "yarasa"lar ve ara konağının da "Malayan pangolin (Pullu Karıncayiyen)"ler olabileceği düşünülmektedir. Diğer egzotik hayvanların köken veya ara konak olabileceği değerlendirimi hala devam etmektedir. Bu nedenle ticari kapsamda; Egzotik hayvanlar, omurgasızlar, amfibik hayvanlar, köpek, kedi, gelincik, sürüngen, kemirgen, tavşan, kuşların ülkeye girişinin askıya alınma kararının uygulanmasına devam edilmesi ve bu kararın salgın süresince uygulanması,
- insan tüketiminde kullanılan tatlı su ve tuzlu balıkları gibi su ürünlerinin COVID-19 etkeni olan SARS-CoV-2 bulaşında rolünü kanıtlayan bilimsel bir veri yoktur. Bu su ürünlerinin canlı veya donmuş olarak ithalatında olumsuzluk görünmemektedir. Su ürünlerinin hazırlanmasında, dışarıdan bulaşın önlenmesi için genel hijyen tedbirlerinin alınması, gıda hazırlığında koruyucu ekipman kullanılması ve gıdaya temas öncesi ve sonrası el hijyeninin sağlanması önemlidir.
- Süs amaçlı kullanılan akvaryum balıklarının, COVID-19 etkeni olan SARS-CoV-2 bulaşmasında rolünü kanıtlayan bilimsel bir veri yoktur.
- Ülkemizde bilimsel amaçlı araştırmalar için (hastalığın patogenezini anlama, aşı geliştirme, ilaç geliştirme, antiserum geliştirme gibi) çalışmalarda deney hayvanlarına kesin ihtiyaç duyulmaktadır. SARS-CoV-2 için öngörülen laboratuvar deney hayvanları;
- Fare Modeli; Coronavirüs aşı çalışmalarında en sıklıkla kullanılan hayvan modelidir. Balb/c fareleri (1 yaşından büyük-old aged ya da immuno-kompetent), humanize edilmiş transgenik fareler (Ace2 reseptörü bulunan fareler), coronavirüsün adapte edildiği fareler (seri olarak virüsün farelerde pasajlanması sonucu, virüsün farelerde enfeksiyon oluşturma yeteneğini kazanması).
- Rat, gelincik ve tavşanlar daha az sıklıkla kullanılmaktadır.
- Primat Modeli; Coronavirüs aşı çalışmalarında eski dünya primatları daha sıklıkla kullanılmakla beraber yeni dünya primatları da kullanılmaktadır.
- Eski Dünya Primatlar: Afrika Yeşil Maymunları (African green monkeys), Rhesus makak (Rhesus macaques) ve Cynomolgus makak (Cynomolgus macaques).
- Yeni Dünya Primatlar: İpek Maymunu (Common mormaset), Sincap Maymunu (Squirrel monkey) ve Tamarin ailesi üyesi Mustached tamarins (Mustached tamarins).
- Bilimsel çalışma amaçlı bulundurulan laboratuvar hayvanları, laboratuvar koşullarında ve kontrollü ortamlarda olacakları için, halk sağlığı açısından tehdit oluşturmazlar. Ülkemizde, COVID-19 ve diğer hastalıklar için; bilimsel araştırmalarda (hastalığın patogenezini anlama, aşı geliştirme, ilaç geliştirme, antiserum geliştirme gibi) ihtiyaç duyulan deney hayvanlarının ithalatına müsaade edilmesi, bu tür çalışmaların yapılabilmesi için önem taşımaktadır.”
İlgili yazıya ulaşmak için tıklayınız.
Kaynak: Gümrük TV
