DTÖ Yeni Mal Barometresini Yayınladı
Barometre ticarette ani düşüşü doğruluyor ve aynı zamanda yeni başlayan toparlanmayı da işaret ediyor.Dünya Ticaret Örgütü'nün küresel ticaretteki eğilimlerin gerçek zamanlı göstergesi olarak oluşturduğu Mal Ticareti Barometresinin son okumasına göre dünya mal ticareti, 2020'nin ikinci çeyreğinde tarihi bir düşüş kaydetti. Ek göstergeler, üçüncü çeyrekte dünya ticaretinde ve üretimde kısmi artışlar görülebileceğine işaret ediyor. Ancak bu tür bir toparlanmanın ne kadar güçlü olabileceği konusunda belirsizliğin devam ettiği belirtiliyor.
19 Ağustos'ta yayımlanan 84,5'lik barometre okuması, endeks için temel değer olan 100'ün 15,5 puan altında ve geçen yılın aynı dönemine göre 18,6 puan aşağıda. Bu okuma 2007'ye kadar uzanan veriler baz alındığında rekor seviyede düşük. 2008 - 2009 mali krizinin en düşük seviyesiyle eşit. Genel olarak Haziran ayında yayınlanan DTÖ istatistikleri ikinci dönemde emtia ticaretinde % 18,5'lik bir düşüş olduğunu ortaya koyuyor. Ticaretteki düşüşün kesin boyutunun ancak bu yılın sonlarında Nisan-Haziran dönemine ait resmi ticaret verilerinin açıklandığında görülebileceği belirtiliyor.
Bazıları istikrar kazanmaya başlamasına rağmen barometrenin tüm bileşen endeksleri tarihi düşüş kaydederek trendin oldukça altında kalıyor. Otomotiv ürünleri (71,8), hava taşımacılığı (76,5) endeksleri 2007'den bu yana rekor seviyede en düşük endeksler. Konteyner taşımacılığı (86,9) da derin bir baskı altında görünüyor. İhracat siparişleri (88,4) endeksi yükselişe geçme eğiliminde ve toparlanma belirtileri gösteriyor. Elektronik bileşenler (92,8) ve tarımsal hammaddeler (92,5) endeksleri nispeten daha iyi durumda.
Dünya Ticaret Örgütü'nün Haziran istatistikleri, bu yılın ilk ve ikinci çeyreği arasında küresel emtia ticaret hacminde % 14'lük bir düşüşe işaret ediyor. Bu tahmin, yeni Mal Ticareti Barometresi okumasıyla birlikte 2020'deki dünya ticaretinin DTÖ'nün Nisan tahmininde belirtilen iki senaryodan daha iyi doğrultuda geliştiğini gösteriyor. COVID-19 salgınının ağır ekonomik etkilerinin 2021'de güçlü V şekli ile toparlanmasına yönelik tahminlerin aşırı iyimser olabileceği belirtiliyor. Ekonomik, ticari, politik ve tıbbi krizin nasıl gelişeceği açısından belirsizlik devam etmesi nedeniyle L şeklinde bir iyileşmenin daha gerçek bir olasılık olduğu vurgulanıyor.
Grafik 1, 2020'nin başından bu yana OpenSky Ağı tarafından kaydedilen günlük ticari uçuş sayısını gösteriyor. Dünya çapında uçuşlar Şubat sonu ile Nisan ortası arasında yaklaşık % 80 düşüş görülüyor. Dış hat uçuşlarının iç hat uçuşlarından daha fazla düştüğü görülüyor. Uçuş toplamları Temmuz ayı sonuna kadar kademeli olarak toparlanıyor. Ancak yıl başında seviyelerinin yaklaşık % 40 altında kalıyor. Ticari uçuşlar, hem mal hem de hizmet ticareti ile yakından ilgili olmaları sebebiyle küresel ekonominin önemli bir göstergesi olarak kabul ediliyor.
Grafikte Birleşmiş Milletler Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından geliştirilen Otomatik Tanımlama Sistemi (AIS) tarafından kaydedilen konteyner gemilerinin haftalık liman uğraklarını gösteriliyor. Şubat 2020'de COVID-19 virüsünün ciddiyeti ortaya çıktığında liman çağrıları keskin bir şekilde düştüğü, ardından hastalık daha geniş bir alana yayıldıkça Nisan-Mayıs aylarında tekrar düşüşden önceki duruma tekrar yükseldiği görülüyor. Ağustos ayının başında konteyner gemilerinin liman çağrıları yıllık bazda % 7 civarında azaldığı ve Mayıs ayında kaydedilen % 11'lik düşüşe göre küçük bir iyileşme olduğu görülüyor.
Bakır için vadeli işlem sözleşmelerinin fiyatları bakırın birçok imalat sektöründeki önemi nedeniyle ekonomik faaliyetin yaygın olarak tanınan önde gelen bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Standartlaştırılmış sözleşmeler, Chicago Ticaret Borsası'nın (CME) bir bölümü olan COMEX borsasında işlem görüyor. Bakıra ilişkin vadeli işlemlerde Mart ayında yılın başlangıcına göre % 27 düşüş kaydedildiği görülüyor. Yine Mart ayında başlıyor ve % 37 artarak ekonomik toparlanmaya ilişkin artan beklentileri gösteriyor. Beklentilerin aynı seviyede devam etmesinin ikinci enfeksiyon dalgası ve iyileştirilmiş tedavi seçenekleri dahil olmak üzere COVID-19 salgınının seyrine bağlı olacağı belirtiliyor.
Grafik 4, GDELT Projesi tarafından izlenen "ekonomik faaliyet" ibaresini içeren haberlerin günlük hacmi ve ortalama tonunu gösteriyor. Küresel ekonomiye yönelik tehdidin ortaya çıkması ve ekonomik etkiye olan ilginin artmasıyla Mart ayında dibe vuran basın haberciliğinde salgın öncesinde olumsuz bir tablo oluştuğu bilgisi veriliyor. O zamandan bu yana raporlama tonundaki değişiklikler ve küresel ekonomiye ilişkin görüşlerin ağırlıklı olarak olumsuz olmasına rağmen bu endişelere ayrılan hacmin yavaş yavaş azalmasıyla birlikte giderek iyileştiği bilgisi veriliyor.
Kaynak: Gümrük TV
