TSE Denetimleri Ve Uygulamada Yaşanan Sorunlar Konuşuldu
İTO 25 No.lu Gümrük Müşavirleri Meslek Komitesi ile İGMD’nin “TSE Denetimleri Ve Uygulamada Yaşanan Sorunlar” konulu ortak bir toplantı düzenledi.Online olarak gerçekleştirilen toplantı Yönetimini İTO Gümrük Müşavirleri Komitesi Meclis Üyesi Mehmet Metin Korkmaz’ın yaptı. Geniş bir katılımla gerçekleştirilen toplantıya, TSE Başkanı Prof. Dr. Adem ŞAHİN, TSE Genel Sekreter Yardımcısı Hüseyin Alper TÜREDİ, İTO Meclis Üyesi ve İGMD Yönetim Kurulu Başkanı Serdar KESKİN, İGMD Genel Sekreteri Mustafa SEZEN, Gümrük Müşaviri Hamdi Baydemir, Gümrük Müşaviri Ziya AR, Gümrük Müşaviri Emral Eryiğit ile Katılımcı Listesinde yer alan TSE ve İş Dünyasının değerli temsilcileri katıldı.
Toplantıda, TSE denetimleri ve uygulamada yaşanan sorunlar hakkındaki konu başlıkları şöyle sıralandı;
“1. İthalat prosedürlerinde öngörülen belge inceleme süreleri öngörülenden çok daha uzun sürmektedir.
2. İstanbul Avrupa Yakasında başvurunun son aşaması olarak Müdür onayına sunulan dosyalar, Müdürlük makamında 3 - 5 gün onay imzası için beklemektedir.
3. Gerek Bakanlığın CE işareti taşıması gereken ürünlerin ithalat denetimi tebliğinde (Ürün Güvenliği ve Denetimi), gerekse TSE Muayene Gözetim Merkezi Başkanlığının İthalat denetimi prosedüründe “Endüstriyel amaçlı ürünlerin” deney uygulaması haricinde tutulması gerektiği açıkça belirtilmiş olmasına rağmen, Heyetler tarafından “Endüstriyel amaçlı ürün” olduğu hem doküman üzerinde (Ticari Fatura, ürün katalog ve kullanım kılavuzlarında görülmesine) ve fiziki olarak ürün üzerinde tespit edilmesine rağmen, Endüstriyel amaçlı Ürünlerin halen Avrupa ithalat Müdürünce Gebze kampüse deneye gönderilmesi söz konusudur. Yönlendirilen bu ürünler de Gebze Deney ve Kalibrasyon Merkezi tarafından “Endüstriyel amaçlı ürün olduğu tespit edildiğinden indirgenmiş deneye tabi tutulmamıştır.” denilerek Avrupa İthalat Müdürlüğüne geri dönüş yapılmaktadır. Sonuçta Gebze kampüse yönlendirilen “endüstriyel amaçlı ürünlerin” TSE denetiminde yaşanan bu süreç yaklaşık bir haftalık gereksiz bir zaman kaybına neden olmaktadır. TSE Avrupa ithalat yakası Müdürlüğü hem denetim tebliğine hem kendi denetim prosedürlerine uymayarak endüstriyel amaçlı ürün ithalatında gereksiz yere uzun zaman kayıplarının oluşmasına neden olmaktadır.
4. TSE inceleme uzmanları, Servo motor, linear motor ve spindle motorları her defasında Enerji Denetimi Komisyonuna Eco Tasarıma uygunluk görüşü sormaktadır. Komisyon her defasında “Eco Tasarımdan kapsam dışıdır” görüşü veriyor. Bu motorların her defasında komisyona sorulması 3-4 iş günü kaybına sebep olmaktadır.
5. Heyet öncesi ve sonrasındaki belge incelemesinde yoğunluk nedeniyle hem heyet öncesinde hem de heyet sonrasında ayrı ayrı süre kaybı yaşanıyor. Heyet öncesi inceleme süresi 10 -15 iş gününü, heyet sonrasındaki inceleme süresi de 10 – 15 iş gününü bulabilmektedir. Sorunsuz dosya bir ay da ancak sonuçlanıyor. Heyet görevlendirmesi için de 3-5 iş günü beklenebilmektedir. Memurların eğitim, hastalık, yıllık izin vb. hallerde aldıkları izinlerden ötürü mevcut dosyaların sonuçlandırılması daha da zorlaşmakta ve ciddi iş gücü kaybı yaşanmaktadır. Beklemenin sorumlusu firma kaynaklı değildir, firma tarafından yapılacak bir eksik kalmamakta firma denetim ücretini peşinen ödemektedir.
6. Memurların heyet görevlendirilmesinde görev sahasında bulunan antrepo ve limanların dağınık bir şekilde olmasından ötürü doğu-batı yönünde yaklaşık 150 km’lik bir aksta çalışmakta, bu nedenle, mesaisinin çoğu göreve gidişi-gelişi yolda-trafikte geçmektedir. Sonuç olarak, gün içinde daha az dosya için göreve çıkma ve her bölgeye her zaman heyet görevi yapılmaması sonucu oluşmaktadır Ayrıca,. Heyet görevindeki memurların hastalık, yıllık izin vb. zaruretlerinden ötürü daha az kişiyle daha az dosya için göreve çıkılmaktadır.
7. Dosya incelemesi yapan memurlarla gidip konuştuğumuzda; başvurularda ürün bilgi ve belgelerini incelemek için kullandıkları bilgisayar ve teknik alt yapının yetersizliği nedeniyle seri inceleme yapamadıkları görülmüştür. Bir başvuruda onlarca belge incelemesi yapılabildiğinden aynı anda belgelerin açılması halinde bilgisayar alt yapısı yetersiz kalmaktadır. Sonuç olarak memurun bir dosyaya bakma süresi uzamaktadır.
8. Üreticisi ve ithalatçısı aynı olan aynı marka ve model ürüne uygunluk alınsa bile aynı ürüne yıl içinde sürekli denetim yapılması ve gereksiz iş yükü oluşturulması
9. TSE denetim için yayınlanan mevzuatların çok detaylı olması belgelerin incelemesini ve denetim sürecini uzatıyor. Detaylı denetim, haliyle memurun iş yükünün artmasına ve mevcut kapasitenin yetersizliği sonucuna sebep olmaktadır.
10. Dosya incelemesi yapan memurun izinli olması veya görevlendirilmeyle idare dışında olması durumunda, başka bir denetmene dosyanın havale edilmesi için talep edilen memur değişikliklerinde sıkıntı yaşanmaktadır.
11. Firma tarafından TAREKS başvurusu yapılırken, model adı, ürün adı, marka, taşıma belgesi bilgileri, ürün fiyatı vb. bilgilerden hatalı beyanlar yapılabiliyor. Maalesef ne kadar dikkat edilse de işlem yoğunluğundan bu hatalar yapılabilmektedir. İnceleme uzmanları, heyet sonrasında beyan hatasından ötürü başvuruyu iptal etmekte ve yeni başvuru yapmamızı istemektedirler. Yeni başvuru yapılınca dosya sistem tarafından otomatik olarak farklı bir memura düşmekte ve havale değiştirmek icap etmektedir. Bunun neticesinde, yeni başvurunun dosyaya ilk bakan inceleme uzmanına havale edilmesi sağlanmaktadır. Bu da kendi içinde bir hafta on günlük iş günü kaybına yol açmaktadır.
12. Son aylar itibariyle Gebze Laboratuvarına deneye gönderilen eşyaların deneyleri 30 güne yakın sürede sonuçlanabiliyor.
13. CE İthalat Prosedür/Genelge Talimatının 10/11-3 maddesinde “İthal edilmek istenen CE ye tabi aksam parçaların ana üründe kullanılacağına dair bağlantının Enstitümüz tarafından kurulamadığı/doğrulanamadığı durumlarda kullanıcı firmanın yazılı beyanı yeterli görülür” denilmesine rağmen ana ürünün CE direktifi kapsamında olmadığı ve aksam parça ile ana ürünün irtibatının kurulması ile ilgili firmadan belgeler isteniyor. Ana ürünün uzun yıllar önce ithal edilmiş ürün olduğu durumlarda bu sağlanamıyor. Taahhütname ve yazılı beyan yeterli görülmüyor.
14. Dosya takibi için telefonla görüşmek istenildiğinde ilgili teknik incelemecilere ulaşılamıyor.
15. Teknik incelemeciler gerekli ek bilgi ve belgeleri tek seferde değil, ayrı ayrı isteyebiliyor. İlk istenilen belge sunuluyor sonra bir başka belge isteniyor . Zaman kaybı yaşanıyor.
16. Teknik problem ile koşullu kabul alınarak ithal edilen ürünlerin ithalat sonrası TSE deney işlemleri sonucu BELGENET sistemine yansıyan kabul denetleme sonucu belgeleri TAREKS sistemine yansımadığından eşyanın TSE’ye uygun olduğunu gösteren somut bir uygunluk belgesi alınamıyor.
17. İnceleme heyetinin Antrepo ve Geçici depolamalara ne zan geleceği bilinmiyor. Firma temsilcisi gün boyu antrepoda bekleyebiliyor. Gün sonunda, zaman kalmadığı nedeniyle incelemeye gelinemeyeceği haberi veriliyor. Heyetlerin güzergahlarının ve yerlerinin bilinmesi için pratik bir çözüm olarak yükümlüler tarafından oluşturulan whatsapp uygulaması hem yeterli olmamakta hem de bağlayıcı bir durum değildir.
18. ÜGD Tebliğleri ve Genelgeleri değişiklik olmadığı sürece her yıl yeniden yayımlanmak yerine sadece yapılan değişikliklerin yayımlanması geçiş süreçlerinde kolaylık sağlayacağından daha uygun olacaktır.
19. 2020/9 sayılı ÜGD tebliği kapsamındaki eşyalardan miktar ve değer olarak az olan ürünler için denetim yapılması hem ek maliyet hem de meşguliyet yaratmaktadır.
20. 2020/12 Tüketici Ürünleri Tebliğinde kapsam dışı ürünler için hüküm yer almıyor.26.02.2019/42012552 yazı ile TPS de HAYIR cevabı verilerek uygulama yapılıyor.
21. 2020/9 CE tebliğindeki “Motoru Kara Taşıtlarında kullanılanlar hariç ” ibareli GTİP li eşyaların taşıtlarda kullanılıp kullanılmadığının tespitine yönelik açıklamalar net değildir.
22. TSE tarafından yayımlanan Prosedürde yer alan uygulamaya açıklık getiren bazı talimatlara/yazılara ulaşılamıyor. Hizmete Özel yazı olduğu gerekçesiyle verilmiyor.
23. Her yabancı dildeki AT uygunluk beyanının onaylı tercümesi isteniyor. Bu zaman kaybına ve ek maliyete neden oluyor.
24. TSE Saha denetimlerinin, Doğu Marmara, Derince ve Dilovası bölgesinde personel yetersizliği sebebi ile haftada bir kez yapılması ve biriken bu iş talebinin de antrepoların kapasitesini aşması sebebi, planlanan denetimlerin tamamının o hafta yapılamayarak bir sonraki haftaya bırakılması sebebiyle dosya sayılarının önü alınamayacak şekilde çoğalması büyük sorunlardan bir tanesidir.
25. Saha denetimlerinin bir kısmının ya da hepsinin, Gümrüklü antrepolarda görevli Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri (YGM) eli ile yapılabilmesi yönünde bir düzenleme yapılmasında yarar görülmektedir.
26. YYS (AEO) sahibi firmaları adına gelen ve iştigal alanı içinde olan ithal ürünlerinin “CE” denetimlerinin, firmadan alınacak taahhütname ile firmanın tesislerinde yapılabilmesine yönelik bir düzenleme getirilmelidir.
27. AB’den gelen ürünlerde, denetimin tercihen Türkiye’de TSE tarafından yapılabileceği gibi, İstenirse, AB’de bulunan ihracatçı ülkede de ilgili denetimin yapılabilmesi yönünde düzenleme yapılmasıdır.
28. Yağ ve hava filtrelerine laboratuvarda deney yapılmıyor, sadece muayene yapılıyor. buna rağmen filtreler deneye gönderiliyor, hem laboratuvar meşgul oluyor hem de gereksiz yere 15-20 gün laboratuvar sonucu bekleniyor. Numune yazısının yazılması, numunenin kargolanması, laboratuvarın muayene sonucunda rapor oluşturması ciddi bir zaman kaybı oluşturuyor.
29. Memurlarla iletişim kurmak firmaların zaruri bir durumudur. Dosyasından bilgi sahibi olmak veya memura bilgi vermek için memurlarla tek iletişim noktası e-maillerdir. Uzayan süreçlerde önemli ve acil durumlarda memurlardan dosyanın akıbeti hakkında firmalar bilgi alamıyor.
30. Kurumsal firmaların 2020/25 sayılı tebliğ kapsamındaki araç parçaları denetimlerinde aynı memurların aynı zamanda 1 ve 9 sayılı tebliğ denetimlerinden de sorumlu olmaları nedeniyle 25 sayılı denetimlerde denetim süreci çok uzuyor. araç parçaları için orijinal parça temin eden kurumsal firmalar bu ihtiyaçları için sadece ithalat yapabiliyorlar, uzayan TSE denetimleri araçlarını bakıma teknik servislere bırakan müşterileri ve sektörü kilitliyor.
31. Dosyalarda eksik olan bilgilerin tek seferde istenmesi daha uygun olacaktır.
32. Özellikle denetim süreçlerinde ürün menşelerinin yanında markalara göre de bir ayrım yapılabilir. Türk markaları ve Türkiye’de firması bulunan uluslararası markalara bir öncelik verilebilir. Özellikle Türk markalarına pozitif bir ayrım talep ediyoruz.
33. Çözüm önerilerinden bir tanesi, yoğun dönemlerde TSE, belli firmalarla işbirliği yaparak dışarıdan mühendis desteği alabilir, firmalar da bu maliyetlere katlanabilirler.
34. TSE’de evrak takibi için mütemadiyen telefon açılmaktadır; bu da sistemde TSE çalışanlarını oyalamakta. Bu telefon trafiğini engellemek için bir yazılım veya aplikasyonla internet üzerinden dosyaların takibine izin verilebilir.
35. Konteyner bazında denetimlerde işlemleri hızlandırmak açısından, yükleme yapıldığında konteyner içindeki ürünlerden numune alınarak DHL veya benzeri kargo şirketi ile teste getirilebilir.”
Kaynak: Gümrük TV
