Menşe Belgesini Düzenleyen Ülke
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği Ticaret Bakanlığı, Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü muhatap “Menşe Şahadetnameleri-Menşe Belgesini Düzenleyen Ülke” hakkında bir yazı yayımladı.Yazıda; 24.05.2019 tarihli 30783 sayılı Resmi Gazeteyle değişik yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 38.maddesi Mense Şahadetnamesi aranacak haller başlıklı l. fıkrasında, “205 inci maddenin dördüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla menşe esaslı ticaret politikası önlemlerine, ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi eşyanın serbest dolaşıma girişinde önlemin, ilave gümrük vergisinin veya mali yükümlülüklerin uygulanması için eşyanın söz konusu uygulamalara tabi ülke menşeli olmadığını veya başka bir ülkede gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılmaması gerektiğini tevsik etmek üzere menşe ülkenin veya ihracatçı ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş olan mense şahadetnamesi ibraz edilir” hükümlerinin yer aldığı anımsatıldı.
Bu düzenlemenin son paragrafında yer alan ifadenin uygulanması aşamasında cari işlemlerde bazı problemlerin son bir aydır artarak yaşandığı belirtildi.
Konu örneklendirilerek; Türkiye'de yerleşik ithalatçı firma adına, İtalya'dan yüklemesi yapılan ve menşe ülke İtalya olan bir eşya için, Avrupa Birliğinde merkezi Lüksemburg da yerleşik satıcısı tarafından ticari fatura düzenlenirken, İtalyan gümrük Makamlarınca vize edilmiş A TR dolasım belgesi düzenlendiği belirtildi. Bilge sisteminin bu eşya için menşe şahadetnamesi aranacak kriterler arasında değerlendirme yaparak ithalat aşamasında menşe belgesi talep ettiği ifade edildi. Eşya için, şirket merkezi Lüksemburg da yer alan ihracatçısı tarafından, şirket merkezi olan Lüksemburg ya da faaliyet gösterdiği diğer AB üyesi ülkede, eşyanın menşeini İtalya olarak belirterek menşe şahadetnamesini, elektronik ortam da ya da normal usulde düzenleyerek ve o ülke Makamlarınca bu belgeyi onaylatarak, Türkiye’deki alıcısına ibraz ettiği belirtildi.
Bu uygulamanın sebepleri ihracatçı firmalara sorulduğunda Avrupa Birliğinde eşyanın ihraç edildiği ülkede de faaliyetlerinin olduğu, ancak firma merkezlerinin olduğu ülkelerden menşe belgelerini onaylatmalarının kendi mevzuatları açısından herhangi bir sorun yaratmadığı ve buna engel bir mevzuat düzenlemesinin de bulunmadığını bildirerek genelde ihraç ülkesi dışında AB’nin farklı ülkelerinde faaliyette olmaları sebebi ile bu belgeleri bir şekilde düzenlediklerini ifade ettikleri belirtildi.
Gümrük idarelerince, bu şekilde düzenlenen menşe belgelerinin, gümrük yönetmeliğinin 38/1 maddesinde yer alan ifade nedeni ile menşe belgesini ancak ihracatçı ülke Makamları ya da eşyanın menşe ülke Makamlarınca düzenlenmesi gerektiği ifade edilerek kabul edilmediği ifade edildi. Bazı gümrük idarelerinde bu şekilde yapılan beyan ve işlemlerde Gümrük Kanunun 234/1-a maddesine göre işlem yapıldığı belirtildi.
Pandemi süreci ile birlikte, Avrupa Birliğinde yerleşik ihracatçı birçok firma tarafından yapılan ihracatlar da yukarıda anlatıldığı şekilde işlem tesis edildiği ve durumun düzeltilemediği ifade edildi.
Bu itibarla, Avrupa Birliği ülkelerinden ihraç edilen eşyalarda örnekte verildiği üzere, ihracatçı ülke ya da menşe ülke Makamları dışında, eşyanın ihracatçısının merkezinin bulunduğu ülke ya da Avrupa Birliğinin başka bir bölgesinde de faaliyeti olan ayni ihracatçı tarafından, menşe belgesi düzenlenmesi durumunda düzenlenen menşe şahadetnamelerinin kabul edilip dilmeyeceği hususun, Ticaret Bakanlığı nezdinde uygulamada birlikteliğin sağlanması açısından netleştirilmesi istendi.
İlgili yazıya ulaşmak için tıklayınız.
Kaynak: Gümrük TV
