YGM Sisteminde Yetki ve Sorumlulukları Aşan Düzenlemeler
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği’nin (İGMD), Ticaret Bakanlığı İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü muhatap “Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Sisteminde Uygulanan Yeni Düzenlemeler Hakkında” yazısında;Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği sisteminin, Gümrük Yönetmeliği'nin 574 ilâ 578 inci Maddelerinde düzenlendiği, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin yetki ve sorumluluklarına ve sistemin işleyişine ilişkin düzenlemelerin ise Ticaret Bakanlığı tarafından 10.09.2020 tarih ve 31240 sayılı Resmi Gazete 'de yayımlanarak yürürlüğe konulan Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliği ile yürütüldüğü anımsatıldı.
23.12.2016 tarihli, 2016/21 Sayılı Genelge ile Bakanlığın, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Uygulamaları, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Rehberi ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri Çalışma Bölgelerini detaylı olarak düzenlediği hatırlatıldı. Bu temel mevzuatta Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri tarafından yapılması öngörülen bütün tespit ve işlemlerin, bütün gümrük idarelerinde, aynı usul ve esaslar çerçevesinde, aynı format ve içerikte standart bir uygulamaya dönüşmesinin hem sistemin amacına uygun tespitlerin yapılmasına hem de yapılan işlemlerin denetlenebilir olmasına olanak sağladığı belirtildi.
On iki yıldan bu yana Bakanlığın belirlediği amaç ve hedeflere uygun olarak işlemekte olan sistemde yaşanan sorunların yine Bakanlık tarafından yayımlanan genelge ve tasarruflu yazılarla sitemin işleyişine uygun düzenlemelerle giderildiği ifade edildi. Ancak, dönem dönem bazı gümrük idarelerinin, idarelerinde yaşanan sorun ve aksaklıkların giderilmesine yönelik aldıkları tedbirler kapsamında, genellikle Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri için temel düzenlemelerde belirtilen yetki ve sorumlulukları aşan ilave görev ve sorumluluklar yüklediklerinin görüldüğü aktarıldı.
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine gümrük idarelerince yapılan lokal düzenlemelerle yüklenen bu ilave görev ve sorumlulukların, Bakanlıkça belirlenen amaç ve hedeflerde öngörülmediği gibi çoğunlukla uygulanabilme imkanı zor olan düzenlemeler olduğu kaydedildi. En önemlisi bu tür lokal uygulamaların, Bakanlıkça Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri için belirlenmiş standart yetki ve sorumluluklarını bölgesel ihtiyaçlara göre farklı standartlarda uygulanan hale getirdiği vurgulandı.
Bu hususlara ilişkin son örneğin, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü bağlantısı Muratbey Gümrük İdaresince yayımlanan 01.03.2021 tarihli, 2021/05 sayılı Müdürlük emrinde Antrepo ve ithalat beyannamelerinin gümrük arşivine teslim yükümlülüğünün antrepo işleticisi ile birlikte Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerine verildiği, bu emre uygun davranılmaması halinde de ilgililerin sorumlu tutulacağının belirtildiği iletildi.
İstanbul özelinde bir gümrük idaresine bağlı antreponun, idare binasına uzaklığı, çoğunlukla toplu taşıma güzergahının dışında olması, antrepodaki görevli YGM veya YGM yardımcısının, Müdürlük emrinde belirtilen işleri yapabilmesi için, görev yaptığı antrepoyu uzun süreliğine terk etmek zorunda kalması, gümrük idaresine her gittiğinde götürdüğü evrakı anında teslim edecek yetkili bulamaması veya yetkili tarafından iş yoğunluğu gerekçesi ile evrakın teslim alınmayarak daha sonraki tarihlerde getirilmesinin istenilmesi gibi birçok olumsuz durum oluştuğu ifade edildi.
Ayrıca, Ticaret Bakanlığının 26.07.2013 tarihli, 14038 sayılı yazısında; YGM'lerin görev tanımında antrepodaki gümrük işlemleri bitmiş eşyayı teslim alanın YGM'ler tarafından kontrol edileceğine dair bir düzenleme bulunmadığı hususunun açıkça belirtildiğinin altı çizildi. Bu nedenle, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin, eşyanın antrepoya alınmasında veya antrepodan çıkartılmasında yasal bir engel olmadığı, izlenecek yasal prosedürün eksiksiz tamamlandığı hususunun tespit etmesi üzerine, sisteme bilgi girişi yaparak sayım tutanağı ürettikten sonraki sürecin, ilgili beyanname üzerinden antrepo işleticisi tarafından tamamlandığı kaydedildi.
Yazıda son olarak, yukarıda izah edilen duruma benzer birçok düzenleme olduğu veya bundan sonra da olabileceği düşünüldüğünde, mevzuatta Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirine verilen yetki ve sorumluluk çerçevesini aşan veya Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği sistem işleyişine uygun olmayan münferit düzenlemelerin idareler bazında yapılmaması hususunda gerekli tedbirlerin alınması talep edildi.
Buna istinaden, Ticaret Bakanlığı İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü, İGMD’ye cevaben “YGM Sisteminde Uygulanan Düzenlemeler” hakkında bir yazı yayımladı.
Yazıda, İGMD’nin yazısına atıfla, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirlerinin yetki ve sorumluluğunu aşan münferit uygulamalara ilişkin hususlar ile ilgili olarak, 18.03.2021 tarihli 62446807 sayılı yazı ile Bölge Müdürlüğü Antrepo ve Serbest Bölgeler Şube Müdürlüğünden bilgi istendiği, anılan Şube Müdürlüğünden alınan 10.06.2021 tarihli ve 64597396 sayılı cevabi yazısında; Bölge Müdürlüğünce, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğünden konunun Makamlarınca incelenerek, yapılacak işlemlere ilişkin Bölge Müdürlüğünün talimatlandırılmasının istendiği, cevaben alınan 08.06.2021 tarihli ve 64540937 sayılı yazılarında özetle; antrepo işleticileri görev ve sorumluluklarının Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği ile YGM'lerin görev ve sorumluluklarının ise Gümrük Yönetmeliği ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Tebliği ile belirlendiği,
Ticaret Bakanlığınca yürütülmekte olan 'Kağıtsız Gümrük İşlemleri Projesi" kapsamında, ihracat beyannamesinde olduğu gibi ithalat ve antrepo beyannamesi eki tüm belgeler, beyanname ile ilgili olarak yapılan memur işlemleri ve beyanname ile ilgili sonradan olabilecek yükümlü taleplerinin elektronik ortama alınarak gümrük beyannamesi ile ilgili tüm işlemlerin kağıtsız ortamda yürütülmesinin hedeflendiği,
İthalata konu eşya için Ticaret Bakanlığı politikaları çerçevesinde öncelikle antrepo beyannameleri eki belgelerin kağıtsız ortama taşınması için çalışmaların başlatıldığı, antrepo beyannamelerine ilişkin belge analiz çalışmalarının tamamlanarak projeye ilişkin test çalışmalarının gerçekleştirildiği, yapılan çalışmalar kapsamında antrepoda kağıtsız beyanname uygulamasının Ankara Gümrük Müdürlüğünde 21.12.2020 tarihinde pilot olarak uygulanmaya başlandığı ve pilot uygulamanın 29.03.2021 tarihinden itibaren 33 Gümrük Müdürlüğünde yaygınlaştırıldığı, gelinen aşamada pilot uygulamanın seyrinin takip edildiği,
Ancak gerçekleştirilen pilot uygulama çerçevesinde yalnızca antrepo beyannamesi eki belgelerin kağıtsız ortama taşınmasının yaygınlaştırılması için çalışmaların sürdürüldüğü, beyannamenin asıl nüshasının halen gümrük idarelerince aranan bir belge olmaya devam ettiği, projenin sorunsuzca tüm gümrük idarelerinde yaygınlaştırılmasının akabinde, gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılmasının ardından beyannamenin asıl nüshasının da eki belgeler gibi elektronik olarak kağıtsız ortamda işlem görebileceğinin bildirildiği aktarıldı.
Diğer taraftan, konu ile ilgili olarak İGMD’den alınan arşive beyanname teslimine ilişkin, 23.03.2021 tarihli ve 62545271 sayılı dilekçe konusu hususlar ile ilgili olarak 09.06.2021 tarihli ve 64575850 sayılı cevabi yazı ile söz konusu firmaya bilgi verildiği bildirildi.
İlgili İGMD'nin yazısı için tıklayınız.
İlgili İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü'nün yazısı için tıklayınız.
Kaynak: Gümrük TV
